Kanser Nedir? Belirtileri ve Türleri
“Kanser Nedir?” , “Kanser Neden Oluşur?”, “Kanser Belirtileri Nelerdir?” sorularını yanıtlamayı ve siz değerli okurlarımızı “Kanser Türleri”, “Kanser Evreleri”, “Kanser Tedavi Yöntemleri” ve “Kansere İyi Gelen Bitkiler” hakkında bilgilendireceğiz.
Kanser Nedir?
Kanser nedir? sorusunu, vücudun herhangi bir bölgesinde gen bozukluğu nedeni ile hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması ile oluşan bir hastalıktır diye cevaplayabiliriz. Bu kontrolsüz çoğalma normal hücrelerin işlevlerini yerine getirememesine ve organların zarar görmesine neden olabilir. Kanser, vücudun herhangi bir bölgesinde başlayabilir ve diğer bölgelere yayılabilir.
Kanser Neden Oluşur?
Kanser tanımın ardında, kanserin neden oluştuğuna dair karmaşık ve çok yönlü sebepler yatmaktadır. İşte kanserin oluşumuna yol açan ana nedenler:
1. Genetik Faktörler
Bazı insanlar, kanser riskini artıran genetik mutasyonlarla doğarlar. Bu mutasyonlar, aile geçmişi nedeniyle bir sonraki nesle aktarılabilir. Örneğin, BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonları meme kanseri riskini artırabilir.
2. Yaşam Tarzı ve Çevresel Faktörler
Sigara ve Alkol: Sigara, akciğer kanseri başta olmak üzere birçok kanser türünün ana sebebidir. Alkol tüketimi ise özellikle ağız, boğaz ve karaciğer kanserine yol açabilir.
Beslenme Alışkanlıkları: Her türlü hastalığın altında sağlıksız beslenme ve işlenmiş hazır gıdaların fazla tüketilmesi yer alır. Yüksek yağlı ve düşük lifli diyetler, kolon kanseri riskini artırabilir.
Uzun Süre Güneşe Maruz Kalma: Aşırı güneşe maruz kalma, cilt kanserine neden olabilir.
3. Bazı Virüs ve Enfeksiyonlar
Bazı virüsler kansere yol açabilir. Örneğin; HPV (Human Papilloma Virus) rahim ağzı kanserine, Hepatit B ve C virüsleri ise karaciğer kanserine yol açabilir.
4. Radyasyon
Röntgen ışınları gibi yüksek dozda radyasyona maruz kalmak, özellikle çocuklarda, kanser riskini artırabilir.
5. Bazı Kimyasallar ve Maddeler
Asbest, benzen, aflatoksin gibi maddelerle uzun süreli temas ve maruziyet kanser riskini artırabilir.
6. Hormonal Değişiklikler
Özellikle kadınlarda, hormon replasman tedavisi gibi bazı tedaviler meme kanseri riskini artırabilir.
Kanser Belirtileri Nelerdir ?
Kanser belirtileri, kanserin türüne, evresine ve yerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak bazı yaygın belirtiler vardır. Kanserin en sık rastlanan belirtileri şunlardır:
1. Kitle veya Şişlik Oluşumu
Bazı kanser türleri, cilt altında ya da organlarda kitle veya şişlik oluşturabilir. Özellikle elle hissedilen kitleler, meme veya testis kanserinin bir belirtisi olabilir.
2. Ciltte Değişiklikler
Kanser, ciltte renk değişikliği, sararma, kızarıklık veya benlerdeki değişiklikler büyüme, kanama gibi belirtilere neden olabilir.
3. Sindirim Sistemine Bağlı Belirtiler
Mide bulantısı, iştahsızlık, kilo kaybı, yutma güçlüğü veya sürekli hazımsızlık gibi sindirimle ilgili problemler bazı kanser türlerinin belirtisi olabilir.
4. Solunum Sistemine Bağlı Belirtiler
Sürekli öksürük, nefes darlığı veya ses kısıklığı gibi solunumla ilgili belirtiler, özellikle akciğer kanserinin bir göstergesi olabilir.
5. İdrar veya Dışkılama Alışkanlıklarında Değişiklik
Sürekli idrar yapma ihtiyacı, idrarda kan veya dışkıda kan gibi belirtiler, dışkılama ritmi değişimleri, özellikle prostat, mesane veya kolon kanserinin belirtisi olabilir.
6. Ağrı
Kemik ağrısı, baş ağrısı veya vücudun belirli bölgelerinde sürekli ağrı, bazı kanser türlerinin belirtisi olabilir.
7. Enerji Kaybı
Kronik yorgunluk, halsizlik veya sürekli enerji eksikliği hissi, kanserin genel bir belirtisi olabilir.
8. Enfeksiyonlar ve Ateş
Kronik enfeksiyonlar veya açıklanamayan ateş, lösemi veya lenfoma gibi kan kanserlerinin belirtisi olabilir.
Kanser Türleri
Kanser, vücudun neredeyse her bölgesinde gelişebilir, bu nedenle birçok farklı kanser türü vardır. En yaygın kanser türleri ise;
1. Akciğer Kanseri
Akciğerlerde başlayan kanser türüdür. Sigara kullanımı, bu kanser türünün en büyük risk faktörüdür. Pasif sigara içiciliği, radyasyona maruz kalma ve bazı kimyasallarla temas ve asbest tozu solunması riski artırabilir. Erken evrede belirti vermeyebilir, ileri evrelerde öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi belirtiler gösterebilir.
2. Meme Kanseri
Meme dokusunda başlar. Hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilir, ancak kadınlarda daha yaygındır. Aile geçmişi, genetik mutasyonlar ve yaş, risk faktörleri arasındadır. Ele gelen kitle, meme şeklinde değişiklik ve meme ucundan gelen akıntı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
3. Prostat Kanseri
Erkeklerde prostat bezinde başlar. Yaş ilerledikçe risk artar. Erken evrelerde belirti vermeyebilir. İleri evrelerde idrar yapma zorluğu, sık idrara çıkma ve ağrı gibi belirtiler olabilir.
4. Kolon ve Rektum Kanseri
Büyük bağırsakta (kolon) veya rektumda (makatın son kısmı) başlar. Dışkıda kan, kabızlık veya ishal, karın ağrısı gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.
5. Cilt Kanseri
Ciltte başlar. Güneşe maruz kalma, cilt kanseri riskini artırabilir. Yeni bir ben oluşumu, benlerdeki değişiklikler veya yaraların uzun süre iyileşmemesi kaşınma ve kanama cilt kanserinin belirtileri arasındadır.
6. Rahim Kanseri
Rahim ağzında, yani uterusun alt kısmında başlar. Genellikle HPV virüsü ile ilişkilidir. Düzensiz adet kanamaları, cinsel ilişki sonrası kanama veya pelviks ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
7. Lösemi
Kan ve kemik iliğinde başlar. Beyaz kan hücrelerini etkiler. Yorgunluk, ciltte kolay morarma, enfeksiyonlara yatkınlık ve ateş gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.
8. Lenfoma
Lenf sisteminde, özellikle lenf düğümlerinde başlar. Hodgkin ve non-Hodgkin olmak üzere iki ana türü vardır. Büyümüş lenf düğümleri, yorgunluk ve kilo kaybı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
9. Pankreas Kanseri
Pankreasta başlar ve genellikle ileri evrelerde teşhis edilir, soldan kuşak şeklinde sırta yayılan karın ağrısı, sarılık ve kilo kaybı gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.
10. Karaciğer Kanseri
Karaciğerde başlar. Aşırı alkol kullanımı, karaciğer yağlanmasına bağlı siroz hepatit B ve C virüsleri risk faktörleri arasındadır. Sarılık, karın ağrısı ve kilo kaybı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Kanser Evreleri
Kanserin teşhis edildiği andaki yaygınlığına göre sınıflandırıldığı evreler, tedavi planlamasında ve prognozun belirlenmesinde kritik bir rol oynar. Kanser evreleri şunlardır:
1. Evre 0 (Sıfır)
Bu evre, kanserin en erken aşamasıdır. Kanser hücreleri sadece başlangıçta oluştukları dokuda bulunur ve çevre dokulara veya organlara yayılmamıştır. Örneğin, meme kanserinde bu evre “in situ” olarak adlandırılır.
2. Evre I
Bu evre, genellikle “erken evre” kanser olarak adlandırılır. Kanser hücreleri başlangıçta oluştukları dokuda sınırlıdır, ancak biraz daha büyümüştür. Lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılmamıştır.
3. Evre II ve III
Bu evrelerde kanser daha yaygın hale gelmiştir ve yakındaki lenf düğümlerine yayılmış olabilir. Ancak kanser hücreleri vücudun diğer bölgelerine yayılmamıştır. Evre II ve III arasındaki fark, kanserin büyüklüğüne ve lenf düğümlerine ne kadar yayıldığına bağlıdır.
4. Evre IV
Bu, kanserin en ileri evresidir. Kanser, başlangıçta oluştukları dokudan uzak bölgelere, diğer organlara yayılmıştır. Metastaz olarak adlandırılan bu yayılma, kanserin tedavisini zorlaştırabilir.
T,N,M Sistemi
Kanserin evrelemesi, genellikle T, N, M sistemi ile de yapılır:
T (Tümör) : Tümörün başlangıçta oluştukları dokudaki boyutu ve derinliği hakkında bilgi verir.
N (Lenf Düğümleri) : Kanserin yakındaki lenf düğümlerine yayılıp yayılmadığı hakkında bilgi verir.
M (Metastaz) : Kanserin vücudun diğer bölgelerine ve organlara yayılıp yayılmadığı hakkında bilgi verir.
Kanser Tedavi Yöntemleri
Geleneksel tedavi yöntemlerinin yanı sıra, bitkisel tedavilere olan ilgi de giderek artmaktadır. Kanser tedavisinde kullanılan yöntemler:
1. Cerrahi
Tümörün fiziksel olarak alındığı bir yöntemdir. Erken evre kanserlerde, tümörün tamamen çıkarılması hastalığın tedavisinde etkili olabilir.
2. Kemoterapi
Kanser hücrelerinin aktivitesini veya çoğalmalarını durdurarak cerrahi işleme hazırlamak için ilaçların kullanıldığı bir tedavi yöntemidir.
3. Radyoterapi
Yüksek dozda radyasyon kullanarak kanser hücrelerini öldürerek etkisizleştirerek, çoğalmalarını engellemeyi amaçlar.
4. Hormon Tedavisi
Bazı kanser türleri, özellikle meme ve prostat kanseri, hormonlara duyarlıdır. Hormon tedavisi, bu hormonların kanser hücrelerini çoğalmasını ve metastazı engeller.
5. İmmünoterapi
Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle savaşmasına yardımcı olmayı amaçlar.
6. Bitkisel Tedaviler
Fitoterapi, doğal ürünlerin ve bitkilerin kanser tedavisinde kullanılmasını içerir. Bu tedaviler genellikle tamamlayıcı tedavi olarak kullanılır ve geleneksel tedavilere destek olabilir.
Kansere İyi Gelen Bitkiler
Kansere iyi gelen birçok tıbbi bitki bulunmaktadır. Her hastalıkta etkili olabilen bir veya birkaç bitki türü vardır.
1. Aynı Safa
Aynı Safa bitkisini eski Yunanlılar çeşitli hastalıkların tedavisi için kullanmışlardır. İyileşmeyen yaralar, yüksek ateş, çıban, kötü huylu tümörler ve güçlü bir antioksidan (serbest radikal temizleyici) olarak kullanılabilir.
2. Biberiye
Biberiye, serbest radikal hasarından hücreyi koruması ile bilinmektedir. Özellikle akciğer, meme ve beyin kanserlerinde kullanılması tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte karsinojenik tümör hücrelerinde de etkili olduğu saptanmıştır. Amerika Washington Georgetown Üniversitesi’nin bir araştırmasına göre, biberiyenin kemoterapi ilaçlarının kötü huylu hücreye girmesi ve onları yok etmesinde yardımcı olduğu izlenmiştir.
3. Çörek Otu
Çörek Otu, karaciğer kanserinden korumada etkili olduğu yapılan bilimsel araştırmalar sonucu anlaşılmıştır. Kolon kanserinin oluşmasını güçlü bir şekilde engellediği, meme kanserine neden olan kanser hücrelerini yavaşlatmada etkili olduğu da anlaşılmıştır.
4. Zerdeçal
Zerdeçal, tıbbi ilaç ve kozmetik sektöründe; iltihaplarda, cilt yara ve tümörlerinde, zihinsel fonksiyonu arttırmada kullanılan polifenolik bileşimi olan çok güçlü bir bitki olarak bilinmektedir. Tayvan ve Hindistan’da yapılan bir takım klinik çalışmalarda mesane, yumuşak damak, mide, serviks ve ciltte kansere dönüşen lezyonlarda iyileşmeler tespit edilmiştir. Güçlü antioksidandır.
“Kanser Nedir?” yazımızda, sizleri bilgilendirmeye çalıştık. Aşağıdaki form üzerinden tüm sağlık sorunlarınızı bizimle paylaşabilirsiniz.